Wywiad ze Stanisławą i Edwardem Kowalczyk, Marią Łysoń, Marią Mrzygłód i Marią Kołodziejczyk

31 sierpnia 2020 Wywiad ze Stanisławą i Edwardem Kowalczyk, Marią Łysoń, Marią Mrzygłód i Marią Kołodziejczyk
Regina Pazdur podczas badań terenowych w Rzykach, fot. M. Kudłacik

Tym razem zachęcamy do zapoznania się z następującymi archiwaliami:

Stanisławy i Edwarda Kowalczyków z Brzezinki, którzy opowiadają o dawnym życiu w Brzezince. Pan Edward, który był wziętym zdunem pracującym nie tylko w okolicy miejsca zamieszkania, opowiada o zduństwie oraz budowie domu. Z kolei pani Stanisława śpiewa kolędę regionalną autorstwa znanej działaczki społecznej i śpiewaczki ludowej Anny Kowalczyk (matki Edwarda) a także piosnkę o roczyńskiej szkole. Państwo Kowalczykowie wspominają również zwyczaj odprawiania majówek przy figurce na ul. Podgórskiej w Roczynach do AGA przekazali także 18 fotografii.

Marii Mrzygłód (ur. 1933 r.) z Brzezinki. Dzięki pomocy księdza z Targanic ukończyła Liceum. Mając 18 lat rozpoczęła pracę jako nauczycielka – wysłano ją na Opolszczyznę, gdzie spędziła 6 lat. Następnie pracowała w tym zawodzie od 1957 r. w Targanicach i Brzezince (również jako dyrektorka placówki) aż do 1991 r. W wywiadzie wspomina tamte czasy.

Marii Łysoń (ur. 1943 r.) z Rzyk, której wspomnienia podzieliliśmy na cztery osobne nagrania:
AUDIO 1.
Maria Łysoń opowiada o historii swojego pochodzącego z Rzyk ojca, który przeżył dwie wojny światowe i walczył na Kresach; o czynnościach gospodarskich; dawnych sposobach leczenia upływu krwi; o troskach dzieci w latach 50 XX w., problemach z odzieżą, opowiada o starym rodzinnym domu, który miał 300 lat w chwili rozbiórki, o dybach i sądzie, który w nim się znajdował; o kamiennych piwnicach i sprzedaży mleka i masła w Andrychowie przez swoją matkę; o pieczeniu chleba na liściach kapusty; o kiszeniu kapusty; o zdobyciu miarki żyta na zasiew przez Ojca aż w Krakowie, gdzie poszedł pieszo; o sapce i innych potrawach popularnych po wojnie.
AUDIO 2.
Maria Łysoń opowiada tym jak pracowała 40 lat w sklepie mięsnym i jak wyglądała praca w tym zawodzie w czasach PRL-u.; o pracy codziennej na gospodarstwie. O kapliczce w Rzykach, jej prawdopodobnych fundatorach rodzinie Króliczków; historii jej wyposażenia, majówkach i planach na przyszłość. O Gustusiu Frysiu, który leczył ziołami i psim sadłem.
AUDIO 3
Maria Łysoń opowiada o bukietach zielnych na Matki Boskiej Zielnej i wiciu wianka na Boże Ciało; o praktycznym zastosowaniu wysuszonych bukietów zielnych i gromnicy.
O zachowaniu członków rodziny w obliczu śmierci zmarłego; o śpiewakach pogrzebowych i dawnych zwyczajach pogrzebowych i wyglądzie trumien. O pisanym pamiętniku i przemianach w krajobrazie wsi. W nagraniu Regina Pazdur czyta wspomnienia Marii Łysoń zatytułowane: „Warto wspomnieć” które ukazały się w parafialnej gazecie dotyczące księdza Galaty i historii sukienki srebrno-pozłacanej dla Matki Bożej Śnieżnej – Matki Bożej Pocieszenia; a także figurki Matki Bożej Niepokalanie Poczętej, którą nosiło się na procesjach.
AUDIO 4
Maria Łysoń opowiada o dawnym domu i klepisku, o historii świętego Krzyża (znajdującego sie na jej posesji) i wpływie nieszanowania świętych miejsc na życie człowieka. O robieniu i wypalaniu cegły na kościół i dom; chrzcie świętym.

Marii z Kiszczaków Kołodziejczyk (ur. 1940 r. ) opowiada o życiu codziennym w dawnych Rzykach: specyfice i zmianach w krajobrazie wsi, gospodarce i relacjach międzysąsiedzkich, swojej młodości i szkole, weselach i zabawach, medycynie ludowej, przesądach i urokach a także wspomina obrzędy związane z pogrzebami. Maria Kołodziejczyk przekazała do Archiwum również 12 interesujących fotografii.

W naszym archwum znajduje się już ok. 800 zarchiwizowanych materiałów - zapraszamy do słuchania i oglądania.
R.P.

Copyright / Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone - Fundacja MEMO

Kreacja weboski.pl